Tuesday, November 30, 2010

Translatio Imperii

(Scarlett, reading.)

Ο αναγνώστης είναι ένα άτιμο και απαιτητικό πλάσμα. Το τελευταίο πράγμα που πρόκειται να σκεφτεί ανοίγοντας ένα βιβλίο είναι το δράμα του ανθρώπου ο οποίος επιφορτίστηκε με το καθήκον να το πάρει από το λουρί και να το μεταφέρει από τη μια γλώσσα στην άλλη. Κάθε κείμενο τσινάει, μην το βλέπετε έτσι ήσυχο, σας κάνει τα γλυκά μάτια για να σας παραπλανήσει και να του δώσετε κονσέρβα. Ιδού με τι δράκοντες αναμετράται καθημερινά ο Αϊ-Γιώργης της απόδοσης. Οπωσδήποτε, μια πρώτη ματιά στον Aneurin Bevan είναι απογοητευτική για οποιονδήποτε καλόπιστο μεταφραστή – δικαιολογείται να αρχίσει να βρίζει συλλήβδην τους Ουαλούς και την Ουαλία ολάκερη. Τι πιο απλό από το να εμπιστευτεί το αλάνθαστο ένστικτό του, να τον χρίσει «Ανουερίν» για να θυμίζει και Lord of the Rings και να πάει παρακάτω; Μια βόλτα ωστόσο ως τη Wikipedia θα έλυνε διά της φωνητικής γραφής το πρόβλημα – αν και το «Έναϊριν» μάλλον αποτελούσε πρόκληση και για τους συναδέλφους του Εργατικούς της κυβέρνησης Attlee που αρκούνταν στο να τον αποκαλούν «Nye». Κάτι που δεν συμβαίνει με τον κάθε «Λίγουελιν», ο οποίος είναι ένας τυπικός Ουαλλός «Λιουέλιν». Τουλάχιστον δεν πέθανε από το κακό του εξαιτίας του transliteration σε «Αλεξάντερ Χάιγκ», όπως εικάζω ότι συνέβη με τον Alexander Haig που απεβίωσε την άνοιξη στην ώριμη μα απογοητευμένη ηλικία των 85 – η Golda Meir είχε προλάβει πολύ προτού της αλλάξουν φύλο. «Βασιλιάς Φαντ» θα μπορούσε να γίνει ο Έλμερ Φαντ αν ποτέ ξεφορτωνόταν τον Μπαγκς Μπάνι, προς το παρόν ο Fahd της Σαουδικής Αραβικής εξακολουθεί να προφέρεται αραβικότατα «Φαχντ». Ενίοτε η αναγραφή των κύριων ονομάτων στα λατινικά μας προστατεύει και από το να ονομάζουμε τον Dean Acheson «Άκεσον» και να βαφτίζουμε τον Henry Morgenthau «Μόργκενθο». Ωστόσο, ακόμα κι αυτό το μέτρο δύσκολα θα εμποδίσει τον χαρακτηρισμό του Eisenhower ως «βαρύ καπνιστή» ή του Stalin ως «ιστριονικής προσωπικότητας». Το destroyer ως μάχιμη μονάδα δεν υφίσταται πλέον στο ελληνικό ναυτικό, αλλά όσο ακόμη επιχειρούσε ονομαζόταν «αντιτορπιλικό». Τα «ανεβαστικά και κατευναστικά» φοβάμαι πως αποδίδονται ως «ψυχοτονωτικά» και «ηρεμιστικά», διαφορετικά υποπίπτουμε στην κατηγορία «your bad weather». «Διπλωματία της σαΐτας» θα μπορούσε να είναι κάτι που κάναμε στο δημοτικό εν ώρα μαθήματος, σε καμία περίπτωση το “shuttle diplomacy”. Αγαπητέ David Owen, ξέρω ότι μετά από αυτό καταριέστε την ώρα και τη στιγμή που φύγατε από τους Εργατικούς.

3 comments:

  1. θα κλάψω, ειλικρινά.

    (τώρα αλήθεια αναφέρεται στΟΝ γκόλντα μέιρ;)

    ReplyDelete
  2. Yep, "o Golda" - πάλι καλά που δεν έγινε o Yoda...

    ReplyDelete