Sunday, May 29, 2005

Euro(sceptic) Vision

[Ή προσωπικά και αποσπασματικά με αφορμή το Ευρωσύνταγμα]
Εκείνο που δεν με πείθει στον ευρωσκεπτικισμό δεν είναι τόσο η απουσία εναλλακτικής πρότασης – εκτός αν θεωρήσουμε τον εκ νέου κατακερματισμό σε αυτόνομες οντότητες που συνεπάγονται οι θέσεις τους ως βιώσιμη λύση. Είναι το ότι εκφράζεται κατά κύριο λόγο από πρόσωπα και ομάδες που θέλουν και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο, που υποδαυλίζουν την εύλογη κοινωνική δυσαρέσκεια των οικονομικά ασθενέστερων προς δικό τους όφελος. Αυτό που στο κοινωνικό επίπεδο είναι ως ένα βαθμό αναμενόμενο και σαφώς δικαιολογημένο σε περίοδο ύφεσης και αβεβαιότητας, στο πολιτικό επίπεδο εκπίπτει σε δημαγωγία. Ο ευρωσκεπτικισμός δεν ξεκίνησε και δεν εξαπλώνεται τόσο ως αντίδραση των μη ευνοημένων της ενοποίησης, όσο ως μια συμμαχία κάποιων που ήδη απολαμβάνουν τα αγαθά της. Σε επίπεδο προσώπων, στη Γαλλία, ο Henri Emmanuelli σίγουρα δεν είναι αγρότης που θα πληγεί από την ελάττωση των ποσοστώσεων και ο Nicolas Sarkozy πολύ απέχει από το να είναι εργάτης μετάλλου. Στην Αγγλία ο Robert Kilroy-Silk (πρώην UKIP, νυν something else εξίσου airy) ασφαλώς και δεν πουλάει Big Issue στους δρόμους. Με λίγα λόγια, οι αντι-Ευρωπαϊστές (με την εξαίρεση των μικρών κομμάτων αριστεράς και δεξιάς, σταθερών για διάφορους λόγους στην απορριπτική τους συνέπεια) μου δίνουν την εντύπωση σύναξης καιροσκόπων που πολύ λιγότερο ενδιαφέρονται για την «Ευρώπη», υπέρ της οποίας κόπτονται με άλλη δήθεν μορφή, και πολύ περισσότερο για την άλωση ή τη διασφάλιση δικών τους τοπικών φέουδων και μηχανισμών εξουσίας.

Πέρα από αυτά η έλλειψη ψυχικού δεσμού πολλών με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι γεγονός αναμφισβήτητο και πέρα από τα οικονομικά προβλήματα, αιτιολογείται σαφώς από το ότι προοδευτικά, την τελευταία δεκαετία, ο μέσος πολίτης έχει όλο και λιγότερο λόγο σε αυτήν. Το δημοκρατικό έλλειμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσωπικά μου λέει ότι ο «αυτόματος πιλότος» που ονειρεύτηκαν οι πρωτεργάτες της οικονομικής ενοποίησης (οι μεγάλοι ευρωπαϊστές της προπερασμένης δεκαετίας δηλαδή) δεν λειτούργησε – και δεν ήταν δυνατόν, πιστεύω, να λειτουργήσει, γιατί ήταν μια κοντόφθαλμη και αυτάρεσκη πολιτική επιλογή. Ωστόσο, ένα παρόμοιο έλλειμμα δεν αντιμετωπίζεται με την αποστασιοποίηση ούτε την απόσυρση, και από αυτή την άποψη η μεγάλη συζήτηση στη Γαλλία γύρω από το Ευρωσύνταγμα είναι θετική, γιατί αν μη τι άλλο παύουν κάποια πράγματα να θεωρούνται δεδομένα και επιστρέφουν στα διεκδικήσιμα. Το θέμα είναι πώς και ποιος θα διαχειριστεί τα διλήμματα που προκύπτουν - και που δεν είναι καθόλου απλά. Και αν είμαστε διατεθειμένοι, μετά τα εύκολα μονολεκτικά «ναι» ή «όχι», να πούμε και μερικές κουβέντες παραπάνω για το τι ακριβώς θέλουμε και πώς τελικά θα το πετύχουμε.

Sunday, May 22, 2005

Over the hills and far away...

Είναι κάποια πράγματα που σημαδεύουν τη ζωή μας με αδιόρατο αλλά ανεξίτηλο τρόπο. Σαν εκείνα τα δύο bittersweet μουσικά θέματα που άκουσα μια φορά δεκαετίες πριν, κάπου στην αχλύ του χρόνου, νωρίς ένα βράδυ πριν πάω για ύπνο, μπροστά σε μια ασπρόμαυρη τηλεόραση, και δεν τα ξαναβρήκα ποτέ πια γιατί δεν ήξερα τι ήταν, από που προέρχονταν, και πώς να τα ζητήσω. Λυπάσαι για την απώλεια τέτοιων πραγμάτων, στιγμών τελειότητας που σε κάνουν να στέκεσαι ακίνητος από φόβο μην τις χαλάσεις ή τις αλλάξεις στο ελάχιστο, αλλά όταν είσαι παιδί ο κόσμος είναι νέος, τις αρχειοθετείς κάπου και τις σκεπάζεις με άλλες για να γλυκάνεις την απουσία τους.

Μόλις άρχισε να παίζει η μουσική του Barry Lyndon σήμερα το απόγευμα, – εικοσιπέντε; εικοσιέξι χρόνια μετά;– ένα τέτοιο μεγάλο bittersweet κομμάτι στιγμών της παιδικής μου ηλικίας αποκολλήθηκε και έπεσε πάνω μου. And it felt mighty fine.

Monday, May 16, 2005

Screwball party



Για την ειδική κατηγορία όσων αποδοκιμάζουν συλλήβδην το Hollywood από τα γεννοφάσκια του με τη χάρη του νεολογισμού «αμερικανιά», συνιστώ μια δίαιτα με Frank Capra (1897-1991). Έβλεπα χθες αυτό το δεξιοτεχνικό πανηγύρι των τρελών που λέγεται Arsenic and Old Lace, μόλις μπήκε αισίως στα 61 του και ακόμα βγάζει το γέλιο της αρκούδας με τον πρόεδρο, τις γριές και τη διώρυγα του Παναμά στο υπόγειο...

Sunday, May 8, 2005

Days of Black & White...


Ανάμεσα σε όσα έκανα σε αυτό που καταχρηστικά και εκ των υστέρων θα ονομάσω "οι διακοπές μου" ήταν να διαβάσω τον τέταρτο τόμο των Essential Avengers (γνωστών στο πάλαι ποτέ φανατικό κοινό του Spiderman των εκδόσεων Καμπανά και ως "Οι Εκδικητές"). Κάνοντας την αντιπαραβολή που πάντα επιθυμούσα με τα παλιά ελληνικά τεύχη επιβεβαιώθηκαν οι πανάρχαιες υποψίες μου ως προς 1) την ποιότητα των πρωτότυπων plots (αξιοπρεπής, in a nostalgic way) και 2) ως προς την cult φύση της ελληνικής μετάφρασης (δείγματα της οποίας παραθέτω από το τεύχος 189 της 1 Ιανουαρίου 1985):

"That which is obliterated...can hardly be rescued!" =
"Με την καταστροφή του μπορώ να απολυτρωθώ...". [Καλή λευτεριά...]

"When the chips are down, Panther, that's one joker who always comes through" = "Όταν τα θραύσματα έπεσαν κάτω αυτός ο τύπος έπεσε μαζί μ' αυτά". ["Άμα σε πλακώσει ο τοίχος πατικώνεσαι". Ταιριαστή παροιμία από Αντιρίξ και Συμφωνίξ.]

"Blast him [...] before he draws nearer" =
"Γρήγορα! Ρίξε του τώρα που είναι κοντά". [Θυμίζει περιγραφή Μανώλη Μαυρομάτη: "Άπό πολύ κοντάα..."]

"If that's where it's gone... If that's where it's taken the others...Then..." =
"Αν χάθηκαν εκείνοι, θα πιάσω τους άλλους, και μετά..." [...από 'δω παν κι οι άλλοι].

"Can't you see?? I was playin' possum!" = "Δε βλέπεις; Είχα πιει το φάρμακο!" [Αντί για "Δε βλέπεις; Έπαιζα το πόσουμ μου!"].



P.S. 1985, come to think of it. Μετά Είκοσι Έτη...