Thursday, July 24, 2008

The Killing Joke

Ένας τύπος με στολή νοσοκόμας, λερό μαλλί και μακιγιάζ που έχει δει και καλύτερες μέρες βγαίνει από ένα νοσοκομείο, πατάει επανειλημμένα ένα προφανώς δυσλειτουργικό τηλεχειριστήριο, τινάζει το κτίριο στον αέρα με επεισοδιακό τρόπο - και το κοινό δεν γελάει. O Joker του Heath Ledger, ο μοναδικός ίσως villain των comic movies που δεν προσφέρεται για cheap thrills αλλά προξενεί αληθινή ανησυχία στον θεατή, δίνει το μέτρο της διαφοράς μεταξύ Batman Begins και Dark Knight.

Αποφεύγοντας τη γραμμικότητα της αφήγησης χάριν του characterization (γι' αυτό ο εξαιρετικός στο Begins Christian Bale εδώ επισκιάζεται ως και από τους δευτεραγωνιστές) o Σκοτεινός Ιππότης αντιπαραθέτει τη χαοτική τρέλα του Joker στην ψυχρή λογική του Batman. Κι αν αυτή τη φορά ο Nolan δεν ξεσηκώνει ολόκληρα panel από το χαρτί (βλ. πτώση της Elevated Line, Batman ως δαιμονική ιπτάμενη παρουσία), η όλη ψυχοπαθής προσωπικότητα του Ledger μοιάζει να έλκει την καταγωγή της από ένα μικρό αριστούργημα του Alan Moore από το 1988 με τίτλο The Killing Joke, όπου ο Joker, πολύ μακριά από τον κλόουν του Jack Nicolson στον επερχόμενο Batman του Tim Burton, πυροβολεί εν ψυχρώ την κόρη του Jim Gordon, τη φωτογραφίζει γυμνή και βασανίζει τον πατέρα της για να αποδείξει ότι το μόνο που τον διαφοροποιεί από τους υπόλοιπους καθημερινούς ανθρώπους είναι "one bad day". Κατά τον ίδιο τρόπο με τον οποίο στήν ταινία ο "φορέας του χάους" Ledger δουλεύει το μαχαίρι, σκοτώνει με μολύβια και θέτει prisoner's dilemma σε ομήρους επιβάτες για να αποδείξει ότι ο σύγχρονος πολιτισμός είναι απλώς το επίχρισμα της κατά Hobbes κοινωνίας πολέμου όλων εναντίον όλων, το οποίο εξαφανίζεται μόλις προκύψουν τα σκούρα - in one bad day. Ο επακόλουθος ψυχολογικός πόλεμος για τη διάρρηξη της ταυτότητας του Batman διά του εξαναγκασμού του σε φόνο (του ίδιου του Joker) βαίνει παράλληλα και στις δύο περιπτώσεις.

Το μόνο ερώτημα μετά το πολυεπίπεδο και ενίοτε disturbing ως αίσθηση Dark Knight είναι τι μένει που δεν έχει πει ο Nolan για μια πιθανή τρίτη συνέχεια. Δεδομένης της εμμονής του με την ταυτότητα υπάρχει ένα ακόμη μεγαλύτερο ίσως στοίχημα, αυτό που και στο ίδιο το comic απαντάται επιτυχημένα κατά καιρούς μόνο: call me Robin. Και όπου, ενδεχομένως, με γνώμονα τη σαφή τάση του Nolan να μην κωλώνει στα ζόρικα, η απάντηση να είναι παρόμοια με την πρόταση του Ed Brubaker για ένα άλλο sidekick, τον πρώην Bucky του πρώην Captain America, ως τσόγλανο ολκής: "νομίζετε ότι ο τύπος με έχει εδώ για την πλάκα του; Όχι κύριοι, εγώ είμαι εδώ για να κάνω τη βρώμικη δουλειά..."

(and the drums keep building...)

Wednesday, July 16, 2008

Final Crisis #2

Η τελευταία σελίδα του Final Crisis #2 είναι 23 years in the making (τουλάχιστον). Αλλά εκείνο το flash from the past ανήκει μάλλον στο φανατικό κοινό της DC. Από την άλλη πλευρά, το ιαπωνικό splash page που προτάσσεται για να ανατρέψει τις ισορροπίες του αναγνωστικού κοινού στην αρχή έχει το προνόμιο να είναι φορέας της ατάκας "Japan has always had a proud tradition of super heroism with special distinction in the field of monster hunting!". A, κι ένα iPhone, επίσης.
Hats off to Grant Morrison again...

Tuesday, July 8, 2008

Rakasha's Paris Vol. VI

City of Lights
"Γιατί τη λένε 'πόλη του φωτός';", αναρωτήθηκε ειρωνικά o φίλος μου ο Αλέξανδρος χθες το πρωΐ έπειτα από έξι μέρες άστατης και ευμετάβολης διάθεσης του καιρού. Μετά από αναλύσεις, προτάσεις και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ επαϊόντων του Παρισιού και cognoscenti του Λονδίνου κατέληξα κι εγώ στο συμπέρασμα ότι ο καιρός τους είναι εξίσου ιδιότροπος, με το πρώτο να έχει ελαφρύ προβάδισμα στη ζέστη μόνο. Τώρα για τα σχετικά με το φως, νομίζω πως όσοι από μας εγκαταβιούν στις ελληνικές μεγαλουπόλεις (both of them) είμαστε οι τελευταίοι που δικαιούνται να κατηγορήσουν το Παρίσι: τα περί αττικού ουρανού, για παράδειγμα, στη σύγχρονη εποχή είναι μάλλον παπαριές. Έχοντας μεγαλώσει με ένα ολόκληρο τετράγωνο 50 Χ 50 cm αττικού ουρανού στο παράθυρό μου, δεξιά και πάνω από την απέναντι πολυκατοικία όταν βρέθηκα μπροστά στις vistas του κέντρου των ευρωπαϊκών πόλεων έμεινα από λέξεις και προσέφυγα στην ονοματοποιία της οικογένειας Ντακ, κάνοντας "γλουπ" για να εκφράσω την άποψή μου. Αντανακλάσεις σε γυάλινα κτίρια στο τέλος της μέρας, τα παιχνιδίσματα του ήλιου με τον οβελίσκο της Concorde, τα τεχνητά φώτα που φόρεσε ο πύργος για την προεδρία του Sarkozy στην Ε.Ε. (απορώ πως δεν έστησαν ακόμα την Carla στην κορυφή για να προσδώσει έξτρα βατ στις φωταψίες), κυριολεκτικό φως το Παρίσι διαθέτει παραπάνω από αρκετό. Αν προσθέσουμε και το μεταφορικό, από τους μεγάλους προβολείς του γνωστού αιώνα του Βολταίρου και της παρέας του ως τις μικρές λάμπες φθορισμού του σήμερα το ποσό που μαζεύεται είναι αρκετό για να αντισταθμίσει αρκετές μέρες βροχής το χρόνο. Στον άπλετο χώρο του Παρισιού εγκαθίσταται ικανό φως για όσους από εμάς έχουμε την ευχέρεια να απολαμβάνουμε ως επισκέπτες τη γοητεία του χωρίς να βιώνουμε τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματά του. Κάτι που μας επιτρέπει to always have Paris...

Rakasha's Paris Vol. V


Η γραμμή 6 Charles de Gaulle-Etoile - Nation είναι ένα throwback από τα comics της δεκαετίας του '60, νομίζεις ότι βρίσκεσαι μέσα σε κάποια δημιουργία του Stan Lee και οσονούπω θα σου την πέσουν κοστουμαρισμένοι μυστήριοι με μεταλλικά πλοκάμια, απωθητικές ακτίνες και ουρού σφυριά. Το κατασκεύασμα που βλέπεις να εισέρχεται στο σταθμό σε ξενίζει αρχικά γιατί είναι ένα μπάσταρδο πλάσμα με μούρη σκουπιστικού του δήμου Αθηναίων και ρόδες νταλίκας. Όταν το συνηθίζεις σε αποσπά η διαδρομή: από τα υπόγεια του Etoile βγαίνει στο φως, γίνεται elevated, περνάει το Σηκουάνα με τον πύργο του Eiffel αριστερά, διασχίζει διάφορες συνοικίες με συνηθισμένες παρισινές πολυκατοικίες του XIXéme και του XXéme που μάλλον θα ήσουν πρόθυμος να σκοτώσεις διάφορους ενοίκους για να μείνεις καιχώνεται πάλι στο υπέδαφος λίγο πιο κάτω, ενδεχομένως ταιριαστά με τη λέξη του Cambronne στον αντίστοιχο σταθμό. Ενίοτε στα βαγόνια του παρισινού μετρό βρίσκεις μια design πινελιά, σαν τον κρύσταλλο των Klingon που κοσμεί το στύλο παραπλεύρως, στυγνή αντιγραφή της ('60s again) αισθητικής του Enterprise προς δόξαν της ligne 3. To feeling όμως της 6, με τα βαγόνια γεμάτα σίδερο, όπως τα προϊστορικά δικά μας, είναι εντελώς retro Marvel Universe: σιδερένιες επενδύσεις στα παράθυρα, σιδερένιες χειρολαβές στις θέσεις, σιδερένιες πόρτες επικοινωνίας με το επόμενο βαγόνι - και σιδερένια χερούλια για να απασφαλίσεις τις κατά τα άλλα αυτόματες σιδερένιες θύρες. Ως και ο Green Goblin είμαι βέβαιος ότι θα δίσταζε μπροστά σε μια τέτοια επίδειξη πνεύματος "αει στο διάολο που θες και να μπεις, άνοιξέ τη μόνος σου..."

Monday, July 7, 2008

Rakasha's Paris Vol. IV

Έτσι έγινε και είδα το εκκρεμές. Και συμφωνώ με την κοπελιά που λοιδωρεί ο αφηγητής στην αρχή του Εκκρεμούς του Φουκώ: αυτό είναι όλο δηλαδή; Don't get me wrong, το Μουσείο Τεχνών και Επιτηδευμάτων στην οδό Ρεωμύρου είναι εντυπωσιακό ως σύλληψη και εξαιρετικό ως υλοποίηση, αν και περίμενα περισσότερα πρωτότυπα και λιγότερα προσχέδια. Πρόταση του συνταγματικού κληρικού Abbé Gregoire μετά την Τρομοκρατία, ιδρύθηκε παρ' όλα αυτά στον εγκαταλελειμμένο ναό του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών προς διαφύλαξιν της υλικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας - σε χαρακτηριστική αντίθεση με τις προτεραιότητες του Παλαιού Καθεστώτος, τις οποίες βλέπετε εν πλήρη δόξη στο Λούβρο. But still... Η απόδειξη της κίνησης της Γης, του σταθερού σημείου και των συνδηλώσεών της είναι πολύ πιο sinister όταν τη διηγείται ο Umberto Eco παρά όταν την αντικρύζει ο αμύητος επισκέπτης δίπλα σε ζευγαράκια που εκμεταλλεύονται τη free Sunday για να βελτιώσουν την κουλτούρα τους και παιδάρια που τα έφεραν οι γονείς τους να δουν μια μπάλα να βωλοδέρνει πέρα - δώθε (περίμενα όλη την ώρα πότε κάποιο από δαύτα θα έκανε την κίνηση ματ να δώσει μια σφαλιάρα στη σφαίρα). Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι ο Άγιος Μαρτίνος των Αγρών και τα εκθέματά του είναι μάλλον πολύ πιο μουσειακά και εξημερωμένα σε σχέση με όσα είδε ο Eco πριν από 25 χρόνια και τα οποία του επέτρεψαν να γράψει το καλύτερο σύγχρονο μυθιστόρημα περί μυστικών εταιρειών.
Ιδού, το Arts et Métiers ενέπνευσε το Εκκρεμές. Το Λούβρο, αντίστοιχα, ενέπνευσε τον Κώδικα Ντα Βίντσι. Αναντίρρητα, πρόκειται για θησαυρό του ανθρώπινου είδους, κάτι που δεν βλέπεται αλλά σπουδάζεται (το μουσείο, όχι ο Κώδικας). Από την άλλη κανείς Mitterand δεν θα σκεφτόταν να πλαισιώσει το Arts et Métiers με φαραωνικά έργα για να διασφαλίσει το όνομά του στην αιωνιότητα. Το Λούβρο, όπως και το Βρετανικό Μουσείο πιο παλιά, με δυσκολεύει για καθαρά πρακτικούς λόγους: είναι πολύ μεγαλύτερο από τα ανθρώπινα μέτρα, αντάξιο ως μέγεθος του εγωτισμού όντων όπως ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ (αν κι εκείνος προτιμούσε τις Βερσαλίες). Στο μεταξύ, οι μάζες συρρέουν ακατάπαυστα κάτω από την Πυραμίδα, περπατούν στις αίθουσες μέχρι τελικής πτώσεως καταναλώνοντας αδιάφορα αιώνες κουλτούρας και στο τέλος καταρρέουν σε πολυθρόνες και πάγκους από υπερκόπωση και πληροφοριακό overdose. Θα αρκεστώ σε μια minimal tour, θα αγνοήσω τη Mona Lisa και τα κοπάδια της (την αγοράζω υπερτιμημένο μαγνητάκι για το ψυγείο) για χάρη του Jacques - Louis David και των άλλων νεοκλασικιστών με τις δικές τους εμμονές. Χάνοντας το δρόμο για την έξοδο, θα ρίξω τυχαία ένα βλέμμα και στην Αφροδίτη της Μήλου, excusing my way μέσα από ένα πλήθος με αφηνιασμένες ψηφιακές.

Sunday, July 6, 2008

Rakasha's Paris Vol. III

More songs about language and food

Η φίλη μου η Άννα που γνωρίζει πόσο συντηρητικός είμαι στο φαγητό ισχυρίζεται ότι κάτι έπαθα στο Παρίσι, δοκιμάζω νέες γεύσεις και τρώω πράγματα χωρίς να ξέρω, και κυρίως χωρίς να ρωτάω τι είναι. Η απάντηση στο καταλυτικό της επιχείρημα είναι εύκολη: πεινάω, και η δωδεκαετής αχρηστία στην οποία έχουν περιπέσει τα γαλλικά μου δεν με βοηθάει να ανοίξω διαλογική συζήτηση με τον κατά τόπους σεφ. Άλλωστε, το τελικό αποτέλεσμα το γνωρίζετε όλοι - η γαλλική κουζίνα είναι εξαιρετικά ευφάνταστη και εξαιρετικά ποικίλη και δεν περιμένετε εμένα να σας το πω. Οπότε, νομίζω ότι η τακτική που ακολουθώ μας εξυπηρετεί όλους, εσάς, εμένα και τον σερβιτόρο. Μετά από μια σύντομη αναζήτηση κλείνω τον κατάλογο και παραγγέλλω στα αγγλικά. Εδώ η Άννα σηκώνει τα φρύδια της και ρωτάει αν μου απαντούν και σε ποια γλώσσα. Δεν ξέρω αν η αφιξή μου στο Παρίσι είναι κοσμοϊστορικό γεγονός που σηματοδοτεί την επάνοδο της φημισμένης γαλατικής ευγένειας, είναι όμως γεγονός ότι εγώ και οι Γάλλοι, από τον δεύτερης γενιάς harki Σουλεϊμάν στο Gare de Lyon ως τον Πιέρ της brasserie στην Quai Branly συνεννοούμαστε στη γλώσσα του Shakespeare. Και επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω αν πρόκειται για φόρο τιμής στους αμερικανούς τουρίστες που έχουν κατακλύσει την πόλη επωφελούμενοι από το τριήμερο της 4ης Ιουλίου. Η ιστορία με την απροθυμία των Γάλλων να μιλήσουν αγγλικά θα μπορούσε να είναι μύθος (η Αννα που έρχεται καθημερινά σε επαφή με τους ιθαγενείς διαφωνεί), θα μπορούσε να οφείλεται σε ηλικιακή / ταξική διαφοροποίηση (οι νεαρές μεσοαστές γαλλίδες που ποδηλατούν δίπλα μου έχουν καλύτερη αγγλική προφορά κι από μένα), θα μπορούσε να ίσχυε στο παρελθόν και απλώς να έχει λήξει με τη σιωπηρή αποδοχή ότι στην εποχή της άμεσης μετακίνησης ανά τον κόσμο χρειαζόμαστε μια lingua franca και αυτή δεν είναι πλέον η γαλλική. Όχι, ακόμη και ο Rough Guide μου το επιβεβαιώνει, αν είσαι ευγενικός κι εσύ, αν τηρείς από την πλευρά σου όλους τους κανόνες της πολιτισμικής τελετουργίας, οι διαπροσωπικές σου επαφές με τους παριζιάνους θα στεφθούν από επιτυχία είτε μιλάς τα του Racine είτε τα μισητά των Σαξόνων. Είμαστε όλοι ευχαριστημένοι λοιπόν. Εκτός από την Άννα που ανυπομονεί στην επόμενη επίσκεψή μου να με ταΐσει στη Lyon, πρωτεύουσα της γαστρονομίας, διάφορα παράξενα χωρίς να φέρω αντιρρήσεις...

Rakasha's Paris Vol. II

Elégance
Το Λονδίνο είναι μια αυτοκρατορική πρωτεύουσα. Το αντιλαμβάνεσαι βγαίνοντας από το τρένο στο Euston Station και ρίχνοντας μια ματιά στα εντυπωσιακά βικτωριανά που είναι διάσπαρτα, δήθεν τυχαία, κάνοντας πως σφυρίζουν αδιάφορα γύρω του. Το Παρίσι είναι μια πόλη-κομψοτέχνημα. Είναι επίσης και η πρωτεύουσα της υπερδύναμης του 17ου αιώνα που απέβη ξαφνικά η πρώτη ευρωπαϊκή δημοκρατία. Παρά τις επαναστάσεις, τους Κοινοβουλευτικούς, τους ακραίους Levellers και το γεγονός ότι είχαν γίνει βασιλοκτόνοι έναν ολόκληρο αιώνα νωρίτερα από τους ξυπόλητους της ηπειρωτικής Ευρώπης, οι άγγλοι αβράκωτοι έκαναν πίσω ολοταχώς και σήμερα ο Morrisey ονειρεύεται τη μέρα που θα φτύνουν το όνομα του Oliver Cromwell. Αντίθετα, οι Γάλλοι τοποθετούν ήδη στην Place de la Concorde τις εξέδρες από όπου θα γιορτάσουν στις 14 Ιουλίου την εποχή που μπροστά από τους κήπους του Κεραμεικού δεν κυλούσε μια ατέλειωτη ροή οχημάτων, αλλά αίματος: η εξημερωμένη σήμερα Place de la Revolution ήταν τότε ο τόπος του βίαιου θανάτου του Παλαιού Καθεστώτος διά της λαιμητόμου. Όχι ότι σήμερα στο Παρίσι βιώνει κανείς πλέον πραγματικά τη ρήξη μεταξύ République και Ancien Régime. Το άγαλμα του Danton εξακολουθεί να δείχνει προς τη Βαστίλλη, αλλά περιτριγυρίζεται από σικ καταστήματα και από τις δύο πλευρές του δρόμου. Και στην οδό Saint Honoré η οικία του Ροβεσπιέρου στον αριθμό 398 όχι μόνο είναι επικίνδυνα κοντά στο 388 του John Galliano, αλλά στεγάζει το κατάστημα Elégance. Ο κομψός δικηγόρος από το Αρράς αν μη τι άλλο θα εκτιμούσε την ειρωνεία - και μετά ως εμπνευστής της διατίμησης θα έφριττε με τις τιμές και θα έστελνε τους ιδιοκτήτες στη γκιλοτίνα.

Friday, July 4, 2008

Rakasha's Paris Vol. I


Πλησιάζοντας κανείς το Παρίσι από το Saint Denis νομίζει πως βρίσκει μπροστά του μαζεμένους όλους τους δαίμονες της Αθήνας, και ενδεχομένως και του Manchester, να γελάνε σαρκαστικά και να τον κατατρύχουν αλύπητα. Αν νομίζετε ότι στην Κηφισίας ζείτε την κόλαση της κίνησης, δοκιμάστε το traffic του Παρισιού από το Charles de Gaulle. Αν έχετε άχτι τα φρικτά batiments της Μαγχεστρίας, καμαρώστε στο Saint Denis τα τέρατα της Brandt, της LG, της Toshiba, vintage του στυλ "Ανατολική Γερμανία περί το 1970", όπως συνήθιζε να ειρωνεύεται ο supervisor μου. Εκείνο όμως που καθιστά το Παρίσι Παρίσι δεν είναι ούτε η αποτυχημένη ένεση industrial στα περίχωρα ούτε οι πηγμένοι διάδοχοι των βουλεβάρτων του Haussman. Μεταξύ των μεγαθηρίων, κάπου στον ορίζοντα, προβάλλει πάνω σ' ένα λόφο η Sacre Coeur. Κι από εκείνη τη στιγμή αντιλαμβάνεσαι ότι το Παρίσι είναι μια πόλη κόμικ, μια πόλη που χώνεψε όλα τα αρχιτεκτονικά ύφη από τον γοτθικό ρυθμό της Notre Dame ως τον αρχετυπικά μοντέρνο Tour Eiffel και όλη την ιστορία που τα συνοδεύει, μια πόλη όπου μπορείς να περιμένεις πλέον τα πάντα, zeppelin στον ουρανό, ακόμη και pigs on the wing.