Το ότι το The Slap του Χρηστου Τσιόλκα είναι ένα στιβαρό ρεαλιστικό μυθιστόρημα αλλα όχι αριστούργημα, αποδεικνύεται στη λύση της υπόθεσης. Προτού ωστόσο επικρατήσει οριστικά το kitchen sink drama των εφήβων της ιστορίας έχει διαβεί κανείς ένα πεδίο πρωτοφανών εντάσεων των ενηλίκων, όπου ψέματα, πάθη, μίση, ως και η αγάπη, φαίνονται να κατατρώνε τους ανθρώπους παράγραφο προς παράγραφο. Το αντίδοτο στην ανθρωποφαγία είναι η χρήση: οι πρωταγωνιστές του Slap χρησιμοποιούν ο ένας τον άλλο κατ' εξακολούθηση, συνειδητά η ασυνείδητα, για να καλύψουν ρηχές και βαθύτερες, καθημερινές και μη ανάγκες. Ο Έκτορας χρησιμοποιεί την Κόνι ως εφήμερη διέξοδο από την κρίση μέσης ηλικίας. Η σύζυγός του, Αϊσά, χρησιμοποιεί τον Αρτ για ένα καλό σαββατοκύριακο σε ένα συνέδριο στο εξωτερικό. Η Ρόζι χρησιμοποιεί τον γιο της, Χιούγκο, ως αντικείμενο προβολής μιας εικονικής πραγματικότητας. Ο Χάρι χρησιμοποιεί την Κέλι για να ξεσκάει στο δρόμο μεταξύ δουλειάς και οικογένειας. Ο Γκάρι, σύζυγος της Ρόζι, χρησιμοποιεί τη Μάργκαρετ ως αποδέκτη ενός στιγμιαίου ξεσπάσματος για να μεταθέσει τις ευθύνες του μετά από μια χαμένη δίκη. Η Ρόζι και ο Γκάρι χρησιμοποιούν τον Ρίτσι (που χρησιμοποιεί την Κόνι που χρησιμοποιεί τον Ρίτσι) για να εκδικηθούν την Αϊσά και τον Έκτορα και ούτω καθεξής.
Αυτό που προκύπτει από το γαϊτανάκι των καταχρήσεων ανθρώπων είναι η απανθρωποποίησή τους: η στυγνή υποκατάσταση υλικών απαιτήσεων με κάποιο είδος human interaction (σεξ, συζήτηση, καβγάς), απλώς και μόνο επειδή είναι πρόχειρη, πολύ πιο easily available από ένα σπίτι η μια νέα σταδιοδρομία, θέτει τους ήρωες του Τσιόλκα σε μεγάλο βαθμό στην ίδια μοίρα με τα αντικείμενα. Συχνά οι πρωταγωνιστές προσποιούνται ότι ακολουθούν τους κανόνες της ευγένειας για την πραγματοποίηση του σκοπού τους, ενώ παράλληλα οι σκέψεις τους φανερώνουν βαθιά περιφρόνηση για το φύλο, την καταγωγή, τη θρησκεία, τη διανοητική ικανότητα του ανθρώπου που χρησιμοποιούν. Λειτουργώντας πρωταρχικά ως μέσα και δευτερευόντως ως προσωπικοτητες, οι χαρακτήρες του Τσιόλκα αναδεικνύουν με εξαιρετικά ανάγλυφο τρόπο τις κυνικές όψεις των ανθρώπινων σχέσεων, τη μικρότητα της καθημερινης ζωής σε όλο της το μεγαλείο.
Αυτό που προκύπτει από το γαϊτανάκι των καταχρήσεων ανθρώπων είναι η απανθρωποποίησή τους: η στυγνή υποκατάσταση υλικών απαιτήσεων με κάποιο είδος human interaction (σεξ, συζήτηση, καβγάς), απλώς και μόνο επειδή είναι πρόχειρη, πολύ πιο easily available από ένα σπίτι η μια νέα σταδιοδρομία, θέτει τους ήρωες του Τσιόλκα σε μεγάλο βαθμό στην ίδια μοίρα με τα αντικείμενα. Συχνά οι πρωταγωνιστές προσποιούνται ότι ακολουθούν τους κανόνες της ευγένειας για την πραγματοποίηση του σκοπού τους, ενώ παράλληλα οι σκέψεις τους φανερώνουν βαθιά περιφρόνηση για το φύλο, την καταγωγή, τη θρησκεία, τη διανοητική ικανότητα του ανθρώπου που χρησιμοποιούν. Λειτουργώντας πρωταρχικά ως μέσα και δευτερευόντως ως προσωπικοτητες, οι χαρακτήρες του Τσιόλκα αναδεικνύουν με εξαιρετικά ανάγλυφο τρόπο τις κυνικές όψεις των ανθρώπινων σχέσεων, τη μικρότητα της καθημερινης ζωής σε όλο της το μεγαλείο.
Δεν το έχω διαβάσει. Η κριτική ωστόσο μου δημιουργεί μια απορία: Tι θα πει "η στυγνή υποκατάσταση υλικών απαιτήσεων με κάποιο είδος human interaction (σεξ, συζήτηση, καβγάς), απλώς και μόνο επειδή είναι πρόχειρη, πολύ πιο easily available από ένα σπίτι η μια νέα σταδιοδρομία, θέτει τους ήρωες του Τσιόλκα σε μεγάλο βαθμό στην ίδια μοίρα με τα αντικείμενα. "
ReplyDeleteΠοιός λέει/πως καταλαβαίνεις ότι το human interaction είναι υποκατάστατο, και όχι ανάγκη; Δεν είναι εξίσου πιθανό το σπίτι ή η καριέρα να είναι υποκατάστατο του human interaction, ακόμα και του "φτηνού" -- καυγάς πχ; Και από που κι ως που η συμμετοχή σε συζήτηση είναι μεμπτή "χρησιμοποίηση"; Αν έχω ανάγκη για συζήτηση, και βρω συμμετέχοντα, δεν τον χρησιμοποιώ εξ ορισμού για ικανοποιήσω την ανάγκη αυτή;
vasvas
Είναι η διαδοχή των περιστατικών του κειμένου και ο τρόπος που εκφράζονται οι σκέψεις των χαρακτήρων στο δεδομένο context που με κάνει να βλέπω την υποκατάσταση αναγκών με άλλες ανάγκες. Κι επειδή ο συγγραφέας παρουσιάζει αρκετές φορές το ίδιο σχήμα (χαρακτήρες που καταθέτουν τις ανάγκες τους και στη συνέχεια τις βάζουν πάλι στο ράφι αφού ακολουθήσει εκτόνωση μέσω ανθρώπινης επαφής), αίσθησή μου είναι ότι παραπέμπει σε μια, ας πούμε, «αντικειμενοποίηση» των ανθρώπων. Επίσης, δεν εννοώ την καθημερινή ανάγκη για συζήτηση φιλικού ή διαλογικού χαρακτήρα (υπάρχουν αρκετές τέτοιες στο κείμενο και μπορεί να τις δει κανείς ως αντίστιξη με τις άλλες), είναι περιπτώσεις όπου ηθελημένα ο χαρακτήρας μοιάζει να ψάνει να βρει πρόσωπο για να καταγγείλει, να καβγαδίσει - ίσως έπρεπε να βάλω τη "συζήτηση" σε εισαγωγικά εδώ, λοιπόν. Αν σας ελκύσει τελικά και το διαβάσετε, το ξανασυζητάμε.
ReplyDelete