Wednesday, September 16, 2009

A Pale View of Hills



«Σ’ όλη μου τη ζωή λάτρεψα τους τόπους. Πάντα ο τόπος ήταν καλύτερος από τους ανθρώπους». Με τον άνθρωπο που έζησε κάθε στιγμή της ζωής του προσπαθώντας μανιωδώς να ενσαρκώσει το πρότυπο του ανδρισμού, τον Ernest Hemingway, διαφωνούμε ριζικά. Κυρίως γιατί διαβάζοντας κείμενά του όπως οι Πράσινοι λόφοι της Αφρικής αντιλαμβάνεται κανείς σε προτάσεις σαν την παραπάνω τη δυνητική μισανθρωπία με την οποία επενδύεται στερεοτυπικά το ιδανικό του. Στο ταξιδιωτικό αυτό αφήγημα, οι πέτρες, τα δέντρα, η φύση, λαμβάνουν λυρικές διαστάσεις, ενώ οι ανθρώπινες φιγούρες, ανδρικές και γυναικείες, εμφανίζονται στην καλύτερη περίπτωση ως συμπαθείς lesser deities. Στο σύμπαν του Hemingway δεσπόζει φυσικά η δική του προσωπικότητα που δοξάζει κοινοτοπίες της εποχής, όπως το μεγαλείο του πολέμου, και περιγράφει ευλαβικά τη χαρά του κυνηγιού με τρόπο που για τις σημερινές μας ευαισθησίες μοιάζει σχεδόν χυδαίος: «νιώθοντας τρυφερότητα» για τη σύζυγό του, η οποία στέκεται δίπλα του, ενώ ο ιθαγενής οδηγός κάνει τις απαραίτητες τομές προκειμένου να γδάρει το τομάρι ενός βούβαλου που ο μεγάλος άνδρας μόλις έχει σκοτώσει. Ωστόσο, ένα βιβλίο στο οποίο ο Hemingway διατείνεται διαρκώς ότι αγαπά τους Αφρικανούς ως οντολογική κατηγορία, ενώ παράλληλα δεν παραλείπει να ανακαλύψει παντοειδή ελαττώματα σε όσους από αυτούς συναντά προσωπικά, διασώζεται ίσως από μια στιγμιαία ενατένιση του Ρεύματος του Κόλπου που του αποκαλύπτει εν μέρει την ανθρώπινη κατάσταση (προτού τον καταλάβει ασίγαστη μανία για τις κυνηγετικές επιτυχίες κάποιου άλλου): «και τα δάφνινα στεφάνια από τις νίκες μας, οι λαμπτήρες των ανακαλύψεων, τα άδεια προφυλακτικά των μεγάλων ερώτων μας επιπλέουν ανούσια στο μοναδικό πράγμα που διαρκεί – το ρεύμα». Εν τέλει οι καταγεγραμμένες εντυπώσεις είθισται να μας λένε περισσότερα για τον τρόπο σκέψης των συγγραφέων τους παρά για τα αντικείμενα των περιγραφών τους. Αδίκως αναζητεί κανείς εγγενές και απόλυτο νόημα σε τόπους και σε πράγματα – γιατί ο τόπος, dear Ernest, είναι οι άνθρωποι.

2 comments: