Sunday, March 11, 2007

Flatfoot...


Ομολογώ ότι μετά από 250 σελίδες ο Thomas Friedman δεν με έχει πείσει ακόμα για την απόλυτη αγαθότητα της παγκοσμιοποίησης και κατά πόσο The World is Flat indeed. Ενδεχομένως γιατί όλα του φαίνονται πολύ ειδυλλιακά, ενδεχομένως γιατί πέρα από τον «ευφυή, μετριοπαθή και δημοκρατικό αναλυτή» που θέλει ο Αναστάσης Βιστωνίτης στο Βήμα θυμάμαι και την άλλη του persona, εκείνη που ενέδωσε στο Project Bush για τα όπλα μαζικής καταστροφής, τον πόλεμο στο Ιράκ και την αυτολογοκρισία του αμερικανικού τύπου «εν καιρώ πολέμου», ενδεχομένως γιατί ο επίπεδος κόσμος του μοιάζει πολύ στρογγυλεμένος, ενδεχομένως γιατί μέχρι στιγμής δεν βλέπω να υπολογίζει καν το κόστος όλων των gadgets που αραδιάζει – πράγμα που μου λέει κάτι για το ύψος του μισθού του. Και δεν είμαι βέβαιος κατά πόσο το enrichissez-vous μπορεί να λειτουργήσει ως κατηγορική προσταγή για όλους, κυρίως γιατί δεν βλέπω λυχνάρια του Αλαντίν παραπεταμένα εδώ γύρω…

13 comments:

  1. Καλά με τέτοιο πομπώδες υπότιτλο τι περίμενες;

    ReplyDelete
  2. "Ο Φρίντμαν ζει σε μια έπαυλη στο Μέριλαντ, είναι παντρεμένος με κληρονόμο μεγιστάνα των shopping malls, ανήκει ως εκ τούτου σε μία από τις 100 πλουσιότερες οικογένειες στις ΗΠΑ. Αυτό είναι σημαντικό να το ξέρει κανείς για να κατανοεί πιθανές σημασίες του we και του us στα άρθρα του και την οπτική του εν γένει.

    Είναι εκπληκτικά ατάλαντος συγγραφέας, ο οποίος μεγαλοποιεί το τετριμμένο παριστάνοντας τον επαΐοντα, και έχει μια "ιδιάζουσα" χρήση της μεταφοράς στα κείμενά του..."

    Χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ τον Φρίντμαν, είναι εντελώς οφφ να χρησιμοποιεί κανείς αυτές τις παρατηρήσεις για να τον περιγράψει. Εκτός αυτών -- τα οποία δε γνώριζα γιατί η προσωπική ζωή και η φορολογική του δήλωση μου είναι αδιάφορα-- είναι ένας απόλυτα influential δημοσιογράφος, οι απόψεις του οποίου είναι καταλυτικές για θέματα όπως το Μεσανατολικό. Καλώς ή κακώς, αυτό είναι. Καλώς κατά τη γνώμη μου όταν σκέφτομαι ότι στην Ελλάδα είναι influential τύποι που διδάσκουν από καθέδρας από ιστορία μέχρι δεν ξέρω εγώ τι χωρίς να έχουν σπουδάσει και τίποτε όπως ο Στάθης για παράδειγμα αλλά και άλλοι.

    Θα συμφωνήσω πως ανήκει στους δημοσιογράφους που μιλούν για κάτι που είναι σχετικά γνωστό σε μία ομάδα ανθρώπων λες και ανακάλυψαν την πυρίτιδα. Το μιμείται αυτό το στυλ ο Χρηστος Μιχαηλίδης. Όμως απευθύνεται στους πολλούς, όχι στους μυημένους.

    Αγόρασα το βιβλίο το Σάββατο και μέχρι την Τετάρτη θα το έχω τελειώσει.Δεν έχω εντυπωσιαστεί γιατί πιστεύω πως δεν θα φτάσουμε στο "δια ταύτα". Ντε μεκ Φιλελεύθερος λόγος, λοιπόν.

    ReplyDelete
  3. Τι να πω κι εγώ, αγαπητέ Αθήναιε, που μου πήρε 5 μήνες να το τελειώσω.

    ReplyDelete
  4. Ατάλαντος ξε-αταλαντος, το From Beirut to Jerusalem ειναι ενα απο τα καλυτερα βιβλια για το Μεσανατολικο

    ReplyDelete
  5. Εσείς κ.Σάρτα, ίσως θα έπρεπε να σκεφτείτε να γράψετε ένα ποστ για το θέμα και να το αρτύσετε με τα πρώτου και δευτέρου επιπέδου. ;-)

    ReplyDelete
  6. Αθήναιε, διάβαζα την δεκαετία του 1990 τον Φ. όντας συνδρομητής των NYT. Τον διάβαζα από μαζοχισμό και προσπαθώντας να κατανοήσω το τι σήμαινε το γεγονός ότι ένας τόσο μέτριος γραφιάς, με απίστευτα περιορισμένη οπτική ήταν από τα πρώτα ονόματα στην Αμερικανική δημοσιογραφία και είχε την επιρροή που είχε. Κατέληξα πως ήταν ένα ακόμα σημάδι του dumbing down του mainstream (εντός και εκτός ΗΠΑ)...

    Δηλαδή μια και ανέφερες τον Στάθη, πάω στοίχημα ότι ο Στάθης μπορεί να έχει καλύτερη γνώση της ιστοριογραφίας της Δύσης και της Μέσης Ανατολής (εικάζω και της παγκόσμιας γεωγραφίας) από τον Φ. παρότι δεν έχει ταξιδέψει στα τόσα μέρη που έχει ταξιδέψει εκείνος.

    Επίσης ο Στάθης δεν έχει υπάρξει ένθερμος προπαγανδιστής της διάπραξης εγκλημάτων πολέμου (μην ψάχνω το Google: Ιράκ, Κόσοβο και πάλι Ιράκ π.χ. θα βρω τα σχετικά λινκ αν θέλετε) και ως εκ τούτου υπερτερεί ηθικά του ΤΦ, όπως και να το δει κανείς. Θα έλεγα μάλιστα ότι το Ελληνικό αντίστοιχο του ΤΦ είναι ο Γ. Πρετεντέρης - αν και αδικώ ίσως τον ΓΠ εδώ.

    Παρόλα αυτά, την εποχή που ο ΤΦ ήταν ακόμα δημοσιογράφος είχε γράψει μερικά ενδιαφέροντα πράγματα για την ΜΑ - προπαγανδιστικά και πάλι, αλλά ενημερωμένα τουλάχιστον, και το From Beirut to Jerusalem είναι ένα από αυτά... Πρόσφατα όμως άρθρα του μου δημιουργούν την αίσθηση ότι καταλάβαινε μόνο όσα ήθελε να καταλάβει για την περιοχή (έχω την αίσθηση πάντα μιας σχεδόν ρατσιστικής - έστω πατερναλιστικά ρατσιστικής - αντιμετώπισης των Αράβων στα γραπτά του).

    ΠΕρί της οικονομικής επιφανείας του έγραψα γιατί κάτι τέτοιο αναρωτήθηκε Ο Ρ σχετικά με το ύψος του μισθού του. Το τελευταίο κείμενό του που είχα δει, έλεγε ότι το πρόβλημα στο Ιράκ είναι πως δεν ξοδεύονται αρκετά χρήματα για τον εξοπλισμό του στρατού και πως θα πρέπει να υπάρξει οικονομική υποστήριξη από τους Αμερικάνους στο σχέδιο των ΗΠΑ στο Ιράκ (λόγω τιμής, αυτό έλεγε)... Έ, έχει μια σημασία το ότι είναι ζάπλουτος...

    ReplyDelete
  7. @passenger: Και τίτλο επίσης. Τακτικές που πουλούν τόνους βιβλίων...
    @talos: "Ατάλαντο" δεν θα τον χαρακτήριζα, τα κείμενά του έχουν σαφήνεια και καλή δομή - επιφανειακό ναι, και είναι το εκνευριστικό ελάττωμα σχεδόν όλων των πολιτικών αναλυτών. Σταμάτησα να τον διαβάζω το 2002-2003, όταν έγινε υπόδειγμα bipartisanship όπως την εννοεί ο Bush.
    @αθήναιος: Influential είναι, αλλά δεν κρίνει κανείς το κείμενό του από αυτό, όπως δεν το κρίνει και από τη φορολογική του δήλωση. Μου λείπουν διάφορα όπως προχωράω, κυρίως μια συζήτηση γύρω από το ανθρώπινο κόστος όλης αυτής της διαδικασίας... Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο του για το μεσανατολικό, θα το ψάξω.

    ReplyDelete
  8. "Και δεν είμαι βέβαιος κατά πόσο το enrichissez-vouz μπορεί να λειτουργήσει ως κατηγορική προσταγή για όλους, κυρίως γιατί δεν βλέπω λυχνάρια του Αλαντίν παραπεταμένα εδώ γύρω…"

    τοτε αντι για αυτο το βιβλιο θα επρεπε να διαβασεις λιγη απλη οικονομικη θεωρια και πως το ελευθερο εμποριο αυξανει τον συνολικο πλουτο. Κανενας σοβαρος αναλυτης πουθενα δεν αμφισβητει οτι ο συνολικος πλουτος αυξανεται με την παγκοσμιοποιηση, το θεμα ειναι η κατανομη του βεβαια.

    ReplyDelete
  9. ο συνολικος πλουτος αυξανεται με την παγκοσμιοποιηση, το θεμα ειναι η κατανομη του βεβαια

    Ακριβώς. Δε νομίζω πως νόμισε κανείς ότι με την παγκοσμιοποίηση δε θα θησαυρίσει περισσότερο η Sony, οι Εφτά Αδερφές, η Toyota και η Unilever. Απεναντίας, πολλοί υποψιάζονται ότι η "αύξηση του συνολικού πλούτου" (μα τι κομψότατος ευφημισμός) θα επιτευχθεί και μέσω της απομύζησης του λίγου πλούτου των πολλών.

    Σε κάθε περίπτωση, πτωχή η κατακλείδα μετά τη θεαματική προτροπή "αντι για αυτο το βιβλιο θα επρεπε να διαβασεις λιγη απλη οικονομικη θεωρια".

    ReplyDelete
  10. @sg: Πάμε πάλι. Δεν αμφισβητώ την οικονομική θεωρία, απλή ή σύνθετη, πόσο μάλλον το ελεύθερο εμπόριο. Εκείνο που εννοώ με το σχόλιο που παραθέτεις είναι ότι δεν αρκεί μια προστακτική (όπως αυτή του Guizot στους αποκλεισμένους λόγω της οικονομικής βάσης του εκλογικού συστήματος επί Ιουλιανής μοναρχία στη Γαλλία) για να απολαύσει κάποιος τα πλεονεκτήματα της παγκοσμιοποίησης. Το επισημαίνει και ο ίδιος ο Friedman προς το τέλος του βιβλίου (ενδεικτικά, αναφέρει ότι τα όσα λέει για την Ινδία αφορούν μόλις το 2% του πληθυσμού της), αν και γράφει τα ελάχιστα δυνατά για το πώς μπορεί αυτό να αλλάξει.

    ReplyDelete
  11. "Δε νομίζω πως νόμισε κανείς ότι με την παγκοσμιοποίηση δε θα θησαυρίσει περισσότερο η Sony, οι Εφτά Αδερφές, η Toyota και η Unilever. Απεναντίας, πολλοί υποψιάζονται ότι η "αύξηση του συνολικού πλούτου" (μα τι κομψότατος ευφημισμός) θα επιτευχθεί και μέσω της απομύζησης του λίγου πλούτου των πολλών."

    εχω την εντυπωση οτι μπερδευετε συχνα την ρητορικη ευχερεια, την καλη ειρωνεια ή την διαισθηση σας τελικα (ακουγεται σωστο αρα ισχυει) με την επιστημονικη αληθεια.

    Η παγκοσμιοποιηση εχει καποιες πολυ απλες και προβλεψιμες επιπτωσεις σε πρωτη φαση (φυσικα υπαρχουν και πολυπλοκα second order effects).

    Ας πουμε οτι υπαρχει μονο Δυση και Κινα. Οσο πεφτουν τα συνορα, οι πολιτες του δυτικου κοσμου που προσφερουν κατι που δεν μπορει να ανταγωνιστει ενας Κινεζος, εχουν μεγαλυτερες αγορες για τις υπηρεσιες τους, φτηνοτερα προϊοντα να αγορασουν και περισσοτερες επενδυτικες ευκαιριες. Οι Κινεζοι απτην αλλη εχουν αυξημενη προσβαση σε υψηλη τεχνολογια, τεχνογνωσια και κεφαλαια της Δυσης και αναμφισβητητα διευρυμενες αγορες για τα προϊοντα τους.

    Οι μονοι που εχουν προβλημα ειναι οι πολυ λιγοι δυτικοι που ανταγωνιζονται τους Κινεζους. Προσοχη εδω μιλαω για ατομα, αλλα θα ηταν πιο σωστα να μιλαμε για παραγωγικα συνολα, μια και οι δυτικες υποδομες, τεχνογνωσια κτλ κανουν εναν μεσο βιομηχανικο εργατη στην δυση να ειναι ασυναγωνιστος σε ενα προϊον για εναν Κινεζο.

    Η προκληση ειναι να βρεθει τροπος αυτοι οι λιγοι να μεταφερθουν σε αλλους τομεις και στην πορεια να ενισχυθουν ετσι ωστε να μην ειναι αντιθετοι στην παγκοσμιοποιητικη διαδικασια που μακροπροθεσμα ειναι σαφως θετικη για καθε πολιτη της γης.

    "Το επισημαίνει και ο ίδιος ο Friedman προς το τέλος του βιβλίου (ενδεικτικά, αναφέρει ότι τα όσα λέει για την Ινδία αφορούν μόλις το 2% του πληθυσμού της), αν και γράφει τα ελάχιστα δυνατά για το πώς μπορεί αυτό να αλλάξει."

    οπως ειπα διαβαζεις το λαθος βιβλιο. "Το Τελος της Φτωχειας" του Τζ.Σαξ εξηγει πως θα λυθουν τα προβληματα των πραγματικα φτωχων του πλανητη (δεν ειναι 98% των Ινδων, αυτο ειναι υπερβολη. Αλλα ειναι ενας πολυ σημαντικος αριθμος ανθρωπων στην γη). Ετοιμαζω εδω και εναν χρονο μια βιβλιοκριτικη αλλα εχει βγει τεραστια, γιατι το θεμα ειναι βεβαια πολυπλοκο και πολυπλευρο και το βιβλιο το χειριζεται σωστα, οχι μπακαλικα με κειμενα που κανουν μονο για εντιτοριαλ εφημεριδας.

    ReplyDelete
  12. @s g: Μου αρέσει να διαβάζω λάθος βιβλία και να επισημαίνω, ως απλός αναγνώστης, όχι από καθέδρας, ότι κρίνω πως ένα κείμενο που δεν συστήνεται ως εργαλείο οικονομικής επιστήμης αλλά ως εκλαϊκευτικό έργο περί παγκοσμιοποίησης οφείλει να μιλήσει κάπως εκτενέστερα για το ανθρώπινο κόστος της - για λόγους πληρότητας. Η μπακαλική των editorial, υποθέτω, είναι ευγενής τέχνη, μια και την ασκεί ο ίδιος ο συγγραφέας μας...

    ReplyDelete
  13. "Η μπακαλική των editorial, υποθέτω, είναι ευγενής τέχνη, μια και την ασκεί ο ίδιος ο συγγραφέας μας..."

    αν μιλας για τον Φριντμαν, ναι ακριβως αυτον εννοουσα :-) νταξει μπορει να ειμαι υπερβολικα αυστηρος, αλλα ειτε θα εχεις ενα σοβαρο βιβλιο περι ενος τεραστιου οικονομικου φαινομενου είτε ενα σεξυ βιβλιαρακι που πωλειται στα αεροδρομια. Και τα δυο μαζι ειναι δυσκολο.

    γιαυτο δεν θα ελεγα το βιβλιο εκλαϊκευτικο της επιστημης (ο ανθρωπος δεν ειναι οικονομολογος!), οσο ανεκδοτολογικο, ή οχι?

    ReplyDelete