Monday, June 6, 2005

"Arrakis... Dune... Desert Planet..."

Το prequel, αντίθετα με όσα φαίνεται να πιστεύουν πολλοί, είναι ένα δύσκολο είδος καθώς αναλαμβάνει να ξεδιαλύνει πράγματα που ήδη έχουν ειπωθεί και μάλιστα να το κάνει με λιγότερη ελευθερία από εκείνη ενός sequel (που διατηρεί εκ φύσεως τη δυνατότητα μιας έκπληξης) μια και εδώ η εξέλιξη γεγονότων και χαρακτήρων είναι ήδη γνωστή στον αναγνώστη. Ένα μόνο μικρό ενδεικτικό παράδειγμα. Συχνά, η ελλειπτικότητα της λεπτομέρειας είναι εκείνη που προσδίδει βάθος και σημασία, διάσταση, δηλαδή, σε ένα χαρακτήρα, σωστά; Σωστά. Η παγίδα του prequel, στην οποία πέφτουν πολλοί και μη εξαιρετέοι, είναι η υπερβολική ανάλυση του ήδη γνωστού, της λεπτομέρειας που στο πρωτότυπο προσέθετε υπόνοια, ενώ εδώ μεγεθύνεται και έρχεται σε πρώτο πλάνο. Διαβάζοντας, για παράδειγμα, το Dune του Frank Herbert, θα συναντήσει κάποιος τη σκοτεινή αλλά civilised φιγούρα του Hasimir Fenring, εξ απορρήτων, αφήνεται να εννοηθεί, του αυτοκράτορα, προσωπικού εκτελεστή και διεκπεραιωτή βρώμικων αποστολών. Εκεί που ο ιδιότυπος τρόπος ομιλίας του κόμη Fenring στο Dune υποδηλώνει το πόσο επικίνδυνος είναι, στο House Atreides, η ανάγνωση του οποίου προϋποθέτει τη γνώση των προηγούμενων και όπου ο χαρακτήρας είναι έτοιμος, άρα δεν είναι απαραίτητο να σκιαγραφηθεί, η αστοχία των (pretenders, I’m afraid) Brian Herbert και Kevin J. Anderson είναι ότι την καθιστούν έναν απλό μανιερισμό. Ως αποτέλεσμα, αυτό που στο πρωτότυπο ήταν μία από τις λίγες άμεσες ενδείξεις του χαρακτήρα ενός προσώπου, στο prequel γίνεται το trademark ενός χαρτονιού που μιλάει...

*George Lucas, βγες απ’ την τρύπα σου, η καμπάνα χτυπάει και για σένα...

6 comments:

  1. Ενθουσιάστηκα με το Dune και το κατατάσσω στα 50 καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει. Το Dune Messiah έτσι κι έτσι (σίγουρα το έσωζε το μικρό μέγεθος). Μετά πήρα το God Emperor of Dune στα αγγλικά και το εγκατέλειψα... 10 σελίδες πριν τελειώσει.

    Κάποια στιγμή θα πρέπει να ερευνηθεί ΓΙΑΤΙ τα βιβλία φαντασίας σώνει και καλά έχουν 1-2-3, prequel κλπ. Μου φαίνεται πως παίζει απίστευτη εμπορική εκμετάλλευση σε βάρος της καλλιτεχνικής/φιλοσοφικής/εγκυκλοπαιδικής αξίας που υπάρχει στα αριστουργήματα του είδους.

    ReplyDelete
  2. Κάποια στιγμή θα πρέπει να ερευνηθεί ΓΙΑΤΙ τα βιβλία φαντασίας σώνει και καλά έχουν 1-2-3, prequel κλπ.

    Αυτό από μόνο του δεν είναι κακό, με την έννοια ότι συχνά ένας κόσμος και μιά πλοκή δε χωράνε σε ένα μόνο βιβλίο. Παρ' ότι το φαινόμενο απαντάται πιό συχνά στο fantasy και στο scifi, λόγω της έκτασης που χρειάζεται για να αναπτυχθεί ένας φανταστικός κόσμος ικανοποιητικά, δεν περιορίζεται μόνο σ' αυτά τα είδη. Εξίσου έχω δει και settings να κουτσουρεύονται για να στριμωχτούν κακήν κακώς σ' ένα βιβλίο. Το πρόβλημα είναι η υπερβολή προς οποιαδήποτε κατεύθυνση καθαρά και μόνο για εμπορικούς λόγους. Απ' αυτή την άποψη, ένας καλός συγγραφέας πρέπει να μπορεί να ανταποκρίνεται στις εκδοτικές πιέσεις διατηρώντας όσο το δυνατό πιό ποιοτικό το τελικό αποτέλεσμα.

    ReplyDelete
  3. Δυσκολεύομαι να θυμηθώ ένα καλό prequel πάντως, εκτός από κάποια ιδιόμορφα, όπως τα τελευταία δύο τρίτα της Second Foundation Trilogy, Foundation and Chaos του Greg Bear και Foundation's Triumph του David Brin, κι αυτό ίσως γιατί διαφοροποιήθηκαν αισθητά από το αρχικό όραμα του Asimov αποφεύγοντας την επανάληψη.

    ReplyDelete
  4. *
    Δεν την ξέρω καλά την ΕΦ, μέχρι Λεμ και Κλαρκ πάει ο νους μου, άντε και Σταρ Τρεκ, από κει και πέρα μόνον κόμικς. Μου θυμίσατε, από άλλο είδος, τον Νονό νο ΙΙ, που ήταν ταυτόχρονα prequel και sequel. Ελπίζω να συμφωνείτε, πρόκειται για καλλιτεχνική επιτυχία.
    *
    Ωστόσο, δεν ισχύει ότι το έργο που ενέπνευσε ένα sequel γίνεται αυτομάτως το prequel του;
    *
    Να είμαστε καλά να αποτυγχάνουμε, λέω.
    *

    ReplyDelete
  5. ωωω για πες για την Second Foundation Trilogy. Δεν την εχω διαβασει, και η Γαλαξιακη Αυτοκρατορια ειναι απο τα αγαπημενα μου βιβλια...

    ReplyDelete
  6. Ok, τι να πω τώρα για να μη χαλάσω την έκπληξη της Trilogy; 1) Ότι εκτυλίσσεται στην περίοδο της δίκης του Harry Seldon, 2)Ότι δεν δίνονται οριστικές απαντήσεις, αλλά υπόνοιες, 3) Ότι ο Gregory Benford έγραψε δυστυχώς έναν κακό πρώτο τόμο (Foundation's Fear) που όποιος κατορθώσει να τον τελειώσει όμωε θα αποζημιωθεί από τους δύο επόμενους. Συνολικά, θα 'λεγα ότι έχουμε πιο πολύ να κάνουμε με variations στο θέμα του Asimov παρά με παρενθέσεις και επεξηγήσεις - ίσως και γι'αυτό να μου αρέσει προσωπικά.

    ReplyDelete