Monday, April 11, 2005

Φραγκοκρατία

Ο Sraosha με τους υποκείμενους φράγκους του μου θύμισε ένα επεισόδιο από την ελληνική επανάσταση, που αναφέρει στις αναμνήσεις του ο Νικόλαος Δραγούμης για την επίσκεψή του στον Πόρο το 1827, και που δύναται να χρησιμεύσει, πιστεύω, εκτός από το να προσδιορίσει ποιοι ήταν οι μεν και ποιοι οι δε, ακόμα και για να λύσει πρόσφατες απορίες του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης:

«Μόλις καθίσαντες περί τον σοφράν, εσφραγίσθημεν, ως έθος, διά του σημείου του σταυρού και η γραία οικοδέσποινα, αποτανθείσα προς εμέ τον κατά Φράγκους ενδεδυμένον,
-Πώ! Ανεφώνησεν, εσύ Φράγκο, κάνει σταυρό;
-Ναι, απεκρίθην, είμαι και εγώ χριστιανός.
Και εσφραγίσθην εκ νέου. Εκείνη δε, δραμούσα εν αληθεί εκστάσει προς την θύραν, ηκούσθη κράζουσα μεγαλοφώνως.
-Μάρω, Μπίλιω, Κονδύλω, Νέζω, ένι τεchiχνι niu Φράγκ che bin κrigne (ελάτε να ιδήτε ένα Φράγκον κάμνοντα τον σταυρόν αυτού).»

[Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί Αναμνήσεις, επιμ. Αλκης Αγγέλου, Αθήνα 1973, τ. Α΄, σ. 65].

6 comments:

  1. Φαντάσου σε τι αντιδυτικό κλίμα μεγάλωναν οι ορθόδοξοι υπήκοοι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Παραθέτεις κείμενο στα αρβανίτικα, πολύ ενδιαφέρουσα η μαρτυρία και από γλωσσική άποψη.

    ReplyDelete
  2. Εμείς εδώ καλά τα λέμε. Στα σχολεία, αυτά τα εργαστήρια ελληνοκοπανίσματος, θα τα μεταφέρει κανείς ποτέ;

    ReplyDelete
  3. Με 25 λέξεις, θα έλεγα ότι τα «αστικά στρώματα» ήταν επιρρεπέστερα στην εκδοχή της Δύσης ως «φωτισμένης Ευρώπης», ενώ τα «λαϊκά» επηρεάζονταν περισσότερο από τα κελεύσματα της Εκκλησίας, για την οποία τα εξ εσπερίας φρούτα ήταν επικίνδυνα, αιρετικά και σατανικά. Sraosha, εκείνος ο Σολωμός δεν έλεγε κάτι ωραία περί «εθνικού» και «αληθούς»; Ακούς εκεί, ο βρωμοιταλιάνος:P

    ReplyDelete
  4. Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές -- ή κάπως έτσι. Το είχα βάλει στο γραφείο μου αλλά με κοιτούσανε περίεργα. Και ποιος είναι ο Σολωμός, στο κάτω-κάτω, ο Γρίβας;

    ReplyDelete
  5. Τα σχολεία δεν είναι για να μαθαίνει το παιδί την αλήθεια αλλά την επίσημη κρατική εκδοχή και να αποκτά μία ταυτότητα η οποία να προσδίδει κάποια ιδεολογική νομιμοποίηση στην κρατική εξουσία.
    -
    Όντως η Δύση επηρέασε τους αστούς και όχι την εκκλησία. Όταν μετά τη γαλλική επανάσταση ο Ρήγας ρίχνει πρώτος το σύνθημα της επανάστασης, το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως καταλαμβάνεται από πανικό. Το "Τρόπαιον" του Σεργίου Μακραίου (1797), ο "Αόρατος Πόλεμος" του Νικόδημου Αγιορείτου, η "Χριστιανική απολογία" - Ανωνύμου, ο "Όρμος σωτήριος" του Βασιλείου Ποστέλνικου ήταν συγγράμματα που απέρριπταν κάθε επαναστατική κίνηση. Αποκορύφωμα ήταν η "Πατρική διδασκαλία" που έγραψε ή ο Αθανάσιος Πάριος ή ο Γρηγόριος Ε και υπερασπιζόταν το οθωμανικό καθεστώς. Πολύ λογικό αυτό, αν σκεφτεί κανείς ότι ο πατριάρχης επί οθωμανών είχε ΚΑΙ πολιτικές εξουσίες που δεν είχε επί Βυζαντίου. Ο πατριάρχης είχε πειθαρχική και ποινική εξουσία στον κλήρο, μπορούσε να επιβάλλει φόρους σε ιερείς και και πιστούς και είχε τη δικαιοδοσία απόφασης σε ζητήματα οικογενειακού και αστικού δικαίου των ορθοδόξων. Είναι δυνατόν μερικοί δυτικομεγαλωμένοι να έρχονται με αντιοθωμανικές ιδέες και οι υψηλά ιστάμενοι ιερείς να δέχονται ότι πρέπει να ανατραπεί η εξουσία που τους συντηρούσε επί 4 αιώνες;
    By the way: οι ορθόδοξοι ανθενωτικοί του 15ου αιώνα προτιμούσαν Τούρκους στην Πόλη παρά Φράγκους. Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι όσοι Έλληνες εξισλαμίστηκαν χάθηκαν ολοκληρωτικά για το ελληνικό έθνος (Τουρκοκρητικοί, Έλληνες μουσουλμάνοι της Μακεδονίας κλπ) ενώ οι Έλληνες που φράγκεψαν έμειναν Έλληνες.

    Για την αντιγραφή των στοιχείων χρησιμοποίησα το βιβλίο του Κωστή Παπαγιώργη "Αλέξανδρος Αδαμαντίου Εμμανουήλ" που διαβάζω αυτόν τον καιρό.

    ReplyDelete
  6. Ο Ρήγας -επειδή αναφέρθηκε σε σχόλιο- ονειρεύτηκε τα Βαλκάνια ελεύθερα από τους Τούρκους, με όλα τα έθνη που τα κατοικούσαν ενωμένα σε ένα κράτος.
    Καλούσε εκτός των Ελλήνων και Σλάβους, Αρομάνους, Αρβανίτες κλπ, σε επανάσταση.
    Και δυστυχώς όσοι απ΄αυτούς τελικά εξελληνίστηκαν έχασαν οριστικά την ταυτότητα τους, την οποία περιέργως πως κράτησαν και τη διατηρούν και σήμερα -αναγνωρισμένοι σαν μειονότητες- σε άλλα γειτονικά κράτη.
    Τελικά η Ελλάδα δεν τρώει μόνο τα παιδιά της.............

    ReplyDelete