Friday, October 28, 2005

"The lone and level sands stretch far away"

Ως σχόλιο στο πρόσφατο εύστοχο εκ μεταφοράς post του keen παρατηρητή της πραγματικότητας Sraosha θα ήταν μεγάλο, οπότε αποφάσισα να το χρίσω υπο-post. Αυτή τη φορά θα ευχαριστήσω τις ανώτερες δυνάμεις (τον Δόκτορα Spock) για τον Fernand Braudel. Ο μάλλον άγνωστος στο ευρύ κοινό Γάλλος ιστορικός υπήρξε ένας άνθρωπος στον οποίο οφείλουμε χάριτες για μια διαφορετική θέαση της ιστορίας. Δεν υπάρχει κατά τον Braudel απλώς η πολιτική ιστορία, η ιστορία που περνάει δίπλα μας με τις καθημερινές, ταχύτατες εξελίξεις και το αδιάκοπο κυνήγι του συμβάντος, της είδησης, της δράσης των «μεγάλων ανδρών» (και γυναικών, βεβαίως βεβαίως). Υπάρχει κι ένα δεύτερο επίπεδο, αυτό της «μεσαίας διάρκειας», όπου η ιστορία κινείται πιο αργά, με περίσκεψη, σε επίπεδο «δομών» - θεσμών, οικονομιών, πολιτισμών, κι ένα τρίτο, αυτό της «μακράς διάρκειας», μιας βασανιστικά αργής εξέλιξης, όπου δεσπόζει η ιστορία του εδάφους, του κλίματος, των γεωλογικών αιώνων. Όταν κατακαθίσει η «σκόνη», όπως μάλλον υποτιμητικά χαρακτήριζε τη στιγμιαία διάρκεια της συμβαντολογικής ιστορίας, κατάλληλης για εφήμερη τέρψη και αφηγηματική κατανάλωση, τότε θα εμφανιστεί το πραγματικό περίγραμμα της εκάστοτε εποχής και κοινωνίας. Τα παράθυρα της τηλεόρασης, οι κοσμικές στήλες των εφημερίδων, τα όχι και τόσο ιλουστρασιόν πια περιοδικά είναι κατεξοχήν γεμάτα με τη «σκόνη» της ιστορίας, τις footnotes του μέλλοντος, τα snippets του αύριο. Ποια τύχη έχει ο εσμός που αναζητά το φως του φακού της κάμερας, όταν ακόμα και ο Οζυμανδίας (who?) μας απειλούσε κάποτε “Look on my works ye mighty and despair”;

5 comments:

  1. Κρυπτο-ενγκελσιανέ (χαρ, χαρ!) συνδιάολα,

    Γι' αυτό οι ιστορικοί τσαντίζουν τους ανθρώπους. Βλέπουν παντού τη βαθύτατη ματαιότητα του συμβάντος, το αναπόφευκτο του κύματος που φουσκώνει (και του αντιμάμαλου -- έτσι δε λέγεται, νησιώτες;) και λένε: "ε, τι να πολεμήσουμε το Χ; γιατί να αντισταθούμε στο Ψ; η κοινωνία / η Ευρώπη / ο κόσμος περνάει μία συντομη φάση." Ξέρεις, κατά βάθος αυτό ήτανε και το επιχείρημα παπάδων ενίοτε: προσηλωθείτε στην (αιωνίως) "μακρά διάρκεια" κι αφήστε τον τύραννο άντρα να σας πατάει (αν είστε γυναίκα), τον τύραννο εν γένει να σας το πίνει (το αίμα). Και ούτω καθεξής. Στα μεταξύ οι ζωές των απλών ανθρώπων και η πολύτιμη νόησή τους αλώνονται ανεπανόρθωτα.

    Δεν είναι οι μακροπερίοδοι χοροί των θινών της ιστορίας που μου προκαλούν τρόμο, ούτε η "στιγμή που περνάει και χάνεται". Είναι που μας διαφεύγει πώς τα απλά και στιγμιαία μέσα στην ιστορία (ο Μάο, ο Πινοτσέτ, η Πείνα στην Ιρλανδία, ο νεοπουριτανισμός του καιρού μας) καταστρέφουν ζωή και νου απλών ανθρώπων.

    Αυτά για να σε τσαντίσω και να αντιδράσεις. Μουάχαχαχα.

    ReplyDelete
  2. Χαρ, έτσι είναι, άμα έχεις oceans of time μπροστά σου τι να σου πει ο επώνυμος κομμωτής της (φερ' ειπείν) Χρύσπας (κάτι σε όρνεο μου κάνει αυτό, δεν ξέρω γιατί). Κατά τα άλλα, σου ετοιμάζω μελλοντικά αφιερωμένο αγωνιστικό ποστ με ιλαρότατο θέμα εκπρόσωπο πασαρέλας νεόκοπων εν Ελλάδι neocon διανοουμένων. (Hint: για το παρδαλόν του εριφίου ΔΕΝ φταίει το neocon...)

    ReplyDelete
  3. Διακαώς αναμένω το αγωνιστικό ποστ, χορευταρότατε (μουάχαχα).

    ReplyDelete
  4. Ω! Σραόσα, ω! μιαρότατε. Συγκινεί πολλούς η μακρά διάρκεια. Αλλά όσα εμπόδισε να διαπράξουν οι απλοί άνθρωποι η, κατά πολύ παλαιότερη, διαπίστωση (επινόηση;) "χούς ην και εις χουν απελεύσητω" τα ίδια ακριβώς θα εμποδίσει κι αυτή.

    ReplyDelete
  5. "Dancing is a human activity based on purposeless gesturing and posturing, particularly pleasing to females... Most illogical, Captain".

    Mr Spock

    ReplyDelete