Morrison Hotel

Θέλετε να αναστήσετε έναν ήρωα ξεχασμένο από δεκαετίες; Θέλετε να επαναφέρετε στην τρέχουσα continuity έναν κακοποιό που και η μάνα του προσπαθούσε να ξεχάσει, όπως τον Michel Houellebecq η δική του; Θέλετε ένα comic που να αναλύει τον τραυματισμένο ψυχισμό μιας ομάδας αναρχικών ενώ γύρω τους μαίνεται ο Αρμαγεδδών σε μια μη γραμμική ιστορία όπου η ταύτιση του καθενός με τη μία ή την άλλη πλευρά παραμένει εν αμφιβόλω ως το τέλος; Ο Grant Morrison είναι ο άνθρωπός σας.

Οπότε ο Lev Grossman απλώς έχει άδικο. O Morrison δεν είναι εξαιρετικός συγγραφέας εξαιτίας μιας εύκολης ατάκας από το Final Crisis (άλλη μια καταστροφή του σύμπαντος της DC, μην ενοχλείστε), αλλά χάρη στην πτώση του Batman που απεργάζεται στο ομώνυμο comic. Και πάλι, όχι για το γεγονός αυτό καθαυτό, μα για τον τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας συνομιλεί με το παρελθόν του μέσου, βάζοντας τον Joker

να επαναλαμβάνει ουσιαστικά το Rorschach test του (ενδεχομένως) ασταθή διανοητικά Rorschach από το Watchmen του Alan Moore:

Στα 70 πατημένα (Superman) ή επερχόμενα (Batman) χρόνια όλες οι βασικές storylines έχουν γραφτεί. Το θετικό είναι ότι ο Morrison δεν δυσκολεύεται να κατασκευάσει τις πλέον εκλεπτυσμένες παραλλαγές τους...

Blast from the Past

«Σηκώθηκε από τον τάφο;», αναρωτήθηκε ο 60άρης μπροστά μου βλέποντας την αφίσα της «Αριστερής Πρωτοβουλίας» (όχι, δεν πρόκειται για φρέσκους υμνητές του Τσίπρα, αλλά για εσωτερική αίρεση του ΠΑΣΟΚ που πιστεύει ακόμη ότι το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω). Τα επίθετα με τα οποία στόλισε τον μακαρίτη στη συνέχεια («τον αλήτη», «τον πούστη») εκτός από πάγια πηγαία έκφραση εκτίμησης του θυμόσοφου λαού αποτελούν την τελευταία ηχώ μιας εποχής που μοιάζει ήδη χαμένη στην αρχή του χρόνου.

Από την απόσταση μιας εικοσαετίας είναι δύσκολο να θυμάται κανείς σε ποιο βαθμό η ζωή της χώρας αναλωνόταν στην «παπανδρεομανία», για να το πετύχεις είτε πρέπει να βασιστείς στις μνήμες σου είτε να ανατρέξεις στον τύπο της εποχής και να δεις να ξετυλίγονται μπροστά σου σκηνές ανάλογες των μεσημεράδικων. Μην μπλέκεστε με τις εκ των υστέρων υπεραναλύσεις: ως τελευταίο κατάλοιπο του 19ου αιώνα η Ελλάδα χωριζόταν για μια δεκαετία σε «παπανδρεϊκούς» και αντιπαπανδρεϊκούς», εν είδει Γκόρτσων και Μαντάδων.

Πάντα έβρισκα ότι τα μεγάλα συνθηματικά hit της «Αλλαγής» δεν τα πρόσεχε κανείς από τους αλαλάζοντες προσωπολάτρες της πλατείας που ανέμεναν τις τακτικές κορυφώσεις για να διατρανώσουν την πεποίθησή τους ότι «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά». Άλλωστε δεν είμαι και σίγουρος για το πόσο θα χαίρονταν οι φωνασκώντες εν χορώ «έξω οι βάσεις του θανάτου» αν μάθαιναν ότι η «κυβέρνηση με το λαό, από το λαό, για το λαό» που τους υποσχόταν ο Ανδρέας δεν ήταν παρά η «government from the people, with the people, by the people» που ο Αβραάμ Λίνκολν επικαλούνταν, στη δική του εκδοχή του επιτάφιου λόγου του Περικλή, για τους νεκρούς της μάχης του Gettysburg. Πολύ περισσότερο που το «συμβόλαιο με το λαό» που υπέγραφε οσονούπω ήταν ουσιαστικά το «covenant with the people» με το οποίο ξεκινούσε το πρόγραμμα του Franklin Delano Roosevelt στις εκλογές του 1932. (Αν και οι προτεσταντικές παραπομπές δεν ταίριαζαν στην ελληνική κοινωνία – εξ ου και η αντικατάσταση του θρησκευτικού όρου «covenant» (διαθήκη) με τον κοσμικό «συμβόλαιο», ο οποίος είχε και το πλεονέκτημα των συνδηλώσεων του «κοινωνικού συμβολαίου» που επικαλούνταν ο Jean Jacques Rousseau). Και οι αριστεροί όλων των παρατάξεων θα διερρήγνυαν, είμαι σίγουρος, τα ιμάτιά τους κάθε φορά που τον άκουγαν να εξαποστέλλει τη δεξιά στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας», μια και επρόκειτο για δάνειο από τον Τρότσκι – εκεί έστελνε κι αυτός τους μενσεβίκους, παλιούς του συντρόφους.

Η αίσθησή μου είναι ότι η απόσταση μεταξύ ρητορείας και πλήθους, απαλλοτριωμένων εννοιών και στόχων της κομματικής πελατείας, πηγών θεωρητικής έμπνευσης και εφαρμογής της στην πολιτική πράξη εξηγεί εν μέρει την ειρωνεία της μεταστροφής του πολιτικού σκηνικού των ‘00s. Ειρωνεία βέβαια που συνίσταται στο ότι οι τότε 40άρηδες και νυν 60άρηδες, ο πρώην «λαός» και νυν «μεσαίος χώρος», οι παλαιοί «σοσιαλιστές» και τωρινοί «συντηρητικοί» επιλέγουν σήμερα να ψηφίζουν ό,τι κάποτε δήλωναν ότι δεν ξεχνούσαν.